Tytuł Honorowego obywatela Gdańska to specjalne wyróżnienie, przyznawane najbardziej zadłużonym postaciom historii miasta. Po raz pierwszy przyznano je w 1831 roku; prawdopodobnie pierwszym laureatem został pruski generał Johann Friedrich Constantin von Lossau. Jednak jeśli weźmiemy pod uwagę przepisy pruskie oraz źródła pisane, to dr Wilhelm Baum otrzymał jako pierwszy tytuł Honorowego obywatela Gdańska. To dzięki niemu, rok wcześniej udało się okiełznać epidemię cholery.
W związku z wieloletnim brakiem realnego wpływu na decyzje Rady Miasta, również w kwestii nadawania honorowego obywatelstwa; Rada Miasta Gdańska zadecydowała o unieważnieniu wszystkich tytułów nadanych przed 1990 rokiem. Decyzja motywowana była głównie chęcią odebrania tytułów nadanych nazistom i komunistom w okresie od 1918 do 1989 roku.
Pierwszy Honorowy Obywatel Gdańska po 1993
Przyznawanie wyróżnień dla zasłużonych Gdańszczan i Gdańszczanek zostało wznowione w 1993 roku. Trzykrotnie tytuły przyznawane były więcej niż jednej osobie w jednym roku, po raz pierwszy już w 1994 roku. Jednak Günter Grass został wyróżniony pojedynczo, jako pierwszy obywatel po dłuższej przerwie; ostatni, anulowany później tytuł został bowiem przyznany w 1977 roku.
Günter Wilhelm Grass urodził się 16 października 1927 roku w Wolnym Mieście Gdańsku; jako syn niemieckiego kupca Wilhelma oraz Kaszubki, Heleny z domu Knoff. Wychowywał się w gdańskim Wrzeszczu, w rodzinnym domu na ulicy Lelewela 13. Jako piętnastolatek próbował wstąpić do marynarki wojennej, jednak na przeszkodzie stanął jego młody wiek. Jednak już rok później został wcielony do Reichsarbeitsdienst, Służby Pracy Rzeszy. W 1944 roku był członkiem Waffen-SS w oddziale dziesiątej dywizji pancernej.
W kanonie literatury światowej zapisał się dzięki Trylogii Gdańskiej, którą otworzył wydany w 1959 roku Blaszany Bębenek, oraz kolejne dwie książki Kot i mysz oraz Psie lata. Wszystkie te dzieła przedstawiają historię Gdańska, nakreślając jej wojenne losy oraz powolny rozwój ideologii faszystowskiej. Nie bez powodu akcja książek rozgrywa się właśnie w Gdańsku. Jest to oczywiście miasto rodzinne autora; jednak głownie przez wiele stuleci była to również ojczyzna wielu Polaków oraz Niemców, którzy do tej pory żyli w zgodzie i symbiozie.
Grass poświęcił wiele lat na budowanie porozumienia pomiędzy twórcami polskimi oraz niemieckimi. Między innymi dzięki stworzeniu Fundacji im. Daniela Chodowieckiego. Jego twórczość była wielokrotnie doceniania i nagradzana, również literacką Nagrodą Nobla, którą odebrał w 1999 roku.
Kontrowersyjna przeszłość
Gdy Günter Grass przyznał się w 2006 roku do służby w Waffen-SS; oczywiście nie obeszło się bez dyskusji oraz kontrowersji związanych z wyznaniem autora. Zarówno prezydent Lech Wałęsa jak i Jacek Kurski apelowali do Grassa, o to aby zrzekł się tytułu Honorowego obywatela Gdańska. Prośba została odrzucona, co skłoniło Wałesę do ogłoszenia, że w takim razie to on ma zamiar oddać swój tytuł. Jednak po zapoznaniu się w listem, jaki Grass przesłał do prezydenta Gdańska, wycofał swoje słowa i przyznał że przyjmuje argumenty pisarza.