Planowane szybkie połączenie kolejowe pomiędzy Gdańskiem, Nowym Dworem Gdańskim a Elblągiem to inicjatywa, która może znacznie poprawić dostępność komunikacyjną tego regionu. Realizację projektu rozważa Ministerstwo Infrastruktury we współpracy z PKP Polskimi Liniami Kolejowymi w ramach Krajowego Programu Kolejowego do roku 2030, z możliwością przedłużenia do 2032 roku. Kluczowym elementem wpływającym na postępy będą dostępność funduszy oraz wyniki analiz Zintegrowanej Sieci Kolejowej, które zaplanowane są na pierwszy kwartał 2026 roku.
Modernizacja istniejących połączeń
Obecnie podróż z Gdańska do Elbląga odbywa się głównie przez linie nr 9 i 204. Odcinek Malbork – Elbląg jest w trakcie modernizacji, z planowanym zakończeniem prac do grudnia 2025 roku. Następnie zaplanowano modernizację infrastruktury sterowania ruchem, sieci trakcyjnej oraz przebudowę peronów. Takie działania pozwolą na podniesienie prędkości pociągów pasażerskich do 160 km/h, co skróci czas przejazdu regioekspresem do około 50 minut.
Dodatkowo planowane jest usprawnienie linii nr 256 między Szymankowem a Nowym Dworem Gdańskim, co otworzy możliwość rozwoju nowych połączeń pasażerskich i poprawi transport towarowy, w tym przewozy intermodalne do Portu Północnego.
Historyczne tło i współczesne potrzeby
Układ kolejowy w delcie Wisły nawiązuje do struktur sprzed ponad stulecia. Po II wojnie światowej Trójmiasto zyskało na znaczeniu jako centrum gospodarcze, a Elbląg umocnił się jako port. Obecne połączenia nie spełniają już współczesnych wymagań, a magistrala E65 zmaga się z przeciążeniem zarówno ruchem pasażerskim, jak i towarowym.
Koncepcja budowy linii Gdańsk – Nowy Dwór – Elbląg sięga lat 40. XX wieku, mając na celu połączenie Trójmiasta z Żuławami i usprawnienie transportu regionalnego. Obecnie pomysł ten powraca w nowej odsłonie, uwzględniając zarówno potrzeby pasażerów, jak i transportu towarowego oraz strategiczne połączenia z Portem Północnym.
Korzyści dla pasażerów i transportu towarowego
Nowa linia kolejowa mogłaby odciążyć magistralę E65, działając jako obwodnica towarowa dla portu. Dzięki strategicznym bocznicom i mostom nad Martwą Wisłą, transport towarowy stałby się bardziej niezawodny. Pasażerowie zyskają na szybszych i bardziej niezawodnych połączeniach, mniej podatnych na korki w Trójmieście. Linia ta wspierałaby codzienne dojazdy do pracy oraz rozwój lokalnego rynku pracy w powiecie nowodworskim i miastach takich jak Nowy Staw.
Wyzwania terenowe i inwestycyjne
Zdecydowana większość planowanej trasy przebiega przez tereny rolnicze, co ogranicza konflikty z zabudową miejską. W Gdańsku i Elblągu możliwe jest wykorzystanie obecnych torowisk, w tym nieczynnych linii wąskotorowych, oraz modernizacja bocznic. Największym wyzwaniem są mosty nad Martwą Wisłą i Leniwką, które można by budować na wzór nowych mostów drogowych na drodze krajowej nr 7 w Kiezmarku.
Perspektywy rozwoju projektu
Decyzje dotyczące budowy nowej linii będą zależne od wyników analiz Zintegrowanej Sieci Kolejowej oraz dostępności funduszy po 2035 roku. Modernizacja istniejących tras i potencjalna budowa nowej linii mogłyby znacząco poprawić dostępność transportową regionu, zwiększyć przepustowość portów i wzmocnić przewozy pasażerskie w Trójmieście oraz na Żuławach.
Ostatecznie, wdrożenie szybkiego połączenia kolejowego między Gdańskiem, Nowym Dworem Gdańskim a Elblągiem mogłoby stać się kluczowym elementem rozwoju transportu w regionie. Nie tylko usprawniłoby ono codzienne dojazdy, ale także wzmocniłoby gospodarkę poprzez lepszą integrację z Portem Północnym i odciążenie przeciążonej magistrali E65. Chociaż przed projektem stoją wyzwania, takie jak finansowanie i kwestie techniczne, potencjalne korzyści są znaczące, czyniąc go strategicznie ważnym dla rozwoju całego regionu.