Nowatorskie prace gdańskich naukowców otwierają nowe możliwości w leczeniu raka płuca – choroby, która co roku diagnozowana jest u milionów osób na świecie. W ramach prestiżowego konsorcjum międzynarodowego, badacze z Uniwersytetu Gdańskiego prowadzą zaawansowane badania nad skutecznością innowacyjnych terapii immunologicznych. Projekt realizowany dzięki wsparciu programu „Horyzont Europa” może wyznaczyć nowy kierunek walki z jednym z najgroźniejszych nowotworów naszych czasów.
nowe strategie w leczeniu niedrobnokomórkowego raka płuca
W centrum innowacyjnych działań znajduje się Międzynarodowe Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi działające przy Uniwersytecie Gdańskim. Wspólnie z partnerami z Francji i Włoch zespół gdańskich naukowców pracuje nad projektem Canvas. Cel? Opracowanie skutecznych i bezpiecznych sposobów immunoterapii skierowanych przeciwko niedrobnokomórkowemu rakowi płuca – najczęściej spotykanej odmianie tej choroby, odpowiadającej za ponad 85% wszystkich przypadków.
Projekt skupia się na dogłębnej analizie modeli nowotworowych, zarówno w warunkach laboratoryjnych (in vitro), jak i na zwierzętach. Szczegółowa charakterystyka tych modeli jest niezbędna dla stworzenia terapii celowanych, które będą minimalizować działania niepożądane i jednocześnie skutecznie niszczyć komórki rakowe.
jak działa nowoczesna immunoterapia?
W przeciwieństwie do znanych już terapii CAR-T, badacze z Gdańska wykorzystują naturalne limfocyty T pobrane bezpośrednio od pacjentów. Ich przewaga polega na zdolności do rozpoznawania szerszego spektrum antygenów, zarówno tych obecnych na powierzchni, jak i wewnątrz komórek nowotworowych. Dzięki temu leczenie staje się bardziej wyspecjalizowane i mniej obciążające dla organizmu.
Co istotne, część z podanych limfocytów T zostaje w organizmie pacjenta jako tak zwane komórki pamięci. Pełnią one funkcję „strażników”, którzy rozpoznają i zwalczają komórki nowotworowe, jeśli choroba powróci w przyszłości. To przełomowy aspekt terapii: nie tylko zwalczanie raka tu i teraz, ale także zapobieganie nawrotom.
wyzwania biologiczne i droga do kliniki
Przeciwnowotworowa immunoterapia to obszar pełen wyzwań. Nowotwory potrafią aktywnie „oszukiwać” układ odpornościowy i tworzyć nieprzyjazne środowisko dla komórek terapeutycznych. Dlatego istotną częścią projektu jest badanie interakcji pomiędzy nowotworem a układem immunologicznym oraz poszukiwanie metod na przełamanie tych barier.
Wyniki wielomiesięcznych badań zostaną przedstawione w najbliższych miesiącach. Naukowcy zapowiadają, że publikacje będą szczegółowo omawiać skuteczność nowych strategii oraz charakterystykę mechanizmów leżących u podstaw działania terapii.
internacjonalizacja badań i perspektywy rozwoju
W pracach uczestniczą nie tylko Polacy, lecz także uznane zagraniczne ośrodki naukowe: Uniwersytet Tor Vergata z Rzymu oraz francuska Alternative Energies and Atomic Energy Commission. Tak szeroka współpraca umożliwia wymianę doświadczeń, dostęp do nowoczesnych technologii i prowadzenie badań na najwyższym światowym poziomie.
Projekt Canvas to przykład tego, jak międzynarodowe konsorcja i finansowanie z programów europejskich mogą przyspieszyć postęp w medycynie. Ponad 1,5 miliona euro z programu „Horyzont Europa” pozwala na realizację ambitnych celów oraz wprowadzenie nowych rozwiązań, które wkrótce przełożą się na praktykę kliniczną.
co dalej? najważniejsze plany i oczekiwania pacjentów
Już w najbliższym czasie zaplanowane są pierwsze próby kliniczne z udziałem pacjentów. To kluczowy krok na drodze do wdrożenia nowej terapii. Jeśli wyniki okażą się pozytywne, innowacyjne leczenie może trafić do szerszego grona chorych w ciągu najbliższych lat.
Projekt realizowany przez Uniwersytet Gdański to dla pacjentów nadzieja na skuteczniejsze terapie, mniej skutków ubocznych i większą szansę na długotrwałą remisję. Rozwój tych badań może także umocnić pozycję polskiej nauki na arenie międzynarodowej i wzmocnić współpracę europejską w walce z nowotworami.