Badając strukturę zarobków w Polsce, kluczowe jest zrozumienie, jak interpretować tzw. „średnie wynagrodzenie krajowe”. Często używany termin to synonim średniej kwoty, którą pracownicy otrzymują co miesiąc na terenie całego kraju w określonym sektorze przedsiębiorstw. Dane te są rzetelnie gromadzone i publikowane przez Główny Urząd Statystyczny. Na przykład, w kwietniu 2023 r., średnia krajowa wyniosła 7431 zł.
Interesującym aspektem badania zarobków jest to, który region kraju oferuje najwyższe średnie wynagrodzenia. Pomimo stereotypowego założenia, że Warszawa powinna być na czele takiego rankingu, to Kraków objął tytuł lidera. Ale warto podkreślić, iż nie oznacza to, że na porównywalnych stanowiskach zarabia się więcej w Krakowie niż w Warszawie. Przeciwnie, świadczy to o tym, że mediana zarobków jest wyższa w Krakowie, a różnica wynika ze skupiska większej ilości dobrze płatnych stanowisk w tym mieście w porównaniu do Warszawy. Według tego zestawienia, Kraków prowadzi, a tuż za nim plasują się Warszawa i Gdańsk.
Ważne jest również zrozumienie wpływu wielkości miejsca zamieszkania na poziom zarobków. Najmniejsze dysproporcje można zaobserwować na stanowiskach szeregowych, podczas gdy największe dotyczą sfery menedżerskiej. Jest to spowodowane m.in. faktem ustalania minimalnej stawki płacowej na jednakowym poziomie dla wszystkich regionów kraju, co automatycznie ogranicza najniższą możliwą pensję. Chociaż wynagrodzenie minimalne dotyczy przede wszystkim pracowników szeregowych, nie jest ono zależne od skali miasta czy miejscowości.